Λοιμώδης Μονοπυρήνωση: Μία ισόβια λοίμωξη

Η Λοιμώδης Μονοπυρήνωση είναι μία λοίμωξη που υποψιαζόμαστε σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες (10 έως 30 ετών) που εμφανίζονται με πονόλαιμο και καταβολή δυνάμεων. Τα πιο συχνά ευρήματα στην εξέταση είναι πυρετός, διόγκωση λεμφαδένων και φαρυγγίτιδα. Η πλειοψηφία των ασθενών αναρρώνουν χωρίς επιπλοκές και επιστρέφουν στις φυσιολογικές του δραστηριότητeς σε 2 μήνες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Αφού η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι θετική για τον ιό EBV, ειδικά μέτρα εναντίον της μετάδοσης του ιού δεν έχουν νόημα.

Τι την προκαλεί και πώς μεταδίδεται;

Είναι ένα κλινικό σύνδρομο που συνήθως προκαλείται έπειτα από φυσική νόσηση από τον DNA ερπητοΐό Epstein-Barr, ο οποίος σχετίζεται επίσης και με διάφορους ανθρώπινους όγκους όπως το ρινοφαρυγγικό καρκίνωμα, το λέμφωμα Βurkitt και την αιματολογική νόσο Hodgkin.

Πρόκειται για φυσική νόσηση, δηλαδή κολλάμε τον ιό και μπορεί να εκδηλώσουμε συμπτώματα και  αυτό συμβαίνει μόνο στον άνθρωπο.΄

   Γνωρίζετε ότι ο ιός μολύνει τα λεμφοκύτταρα του αίματος τα οποία αποτελούν το "ρεζερβουάρ" του ιού στον οργανισμό μας και έτσι ο ιός παραμένει δια βίου στον οργανισμό μας, δηλαδή προκαλεί ισόβια λοίμωξη;

Ο χρόνος επώασης, δηλ. ο χρόνος που μεσολαβεί από την στιγμή που ο άνθρωπος μολύνεται μέχρι να εκδηλώσει τη νόσο κυμαί-νεται από 30 έως 50 ημέρες.

Εμφανίζεται παγκοσμίως και είναι πιο συχνή λοίμωξη κατά την πρώιμη παιδική ηλικία και αργά κατά την εφηβεία με αποτέλεσμα το  90% των ενηλίκων να έχει προσβληθεί από τον ιό και να έχει αντισώματα. Πιο συχνά συμβαίνει σε νεαρούς ενήλικες.

Μεταδίδεται μέσω επαφής με τις στοματικές εκκρίσεις (σάλιο), έτσι συχνά μεταφέρεται από

 (1) ασυμπτωματικούς ενήλικες στα παιδιά και

 (2) μεταξύ νεαρών ενηλίκων, μέσω του φιλιού.

 Σπανιότερα μεταφέρεται με τη σεξουαλική επαφή ενώ αναφέρεται και μεταφορά του ιού με μετάγγιση αίματος και με μεταμόσχευση μυελού των οστών.

Πως εκδηλώνεται;

Τις περισσότερες φορές η λοιμώδης μονοπυρήνωση στα παιδιά (βρέφη και νεαρά παιδιά) εμφανίζεται χωρίς συμπτώματα ή εμφανίζεται ως φαρυγγίτιδα, με ή χωρίς αμυγδαλίτιδα.

Αντιθέτως, στο 75% των εφήβων εμφανίζεται με συμπτώματα, από τα οποία τα συχνότερα είναι:

• Μη ειδικά: Πυρετός, κόπωση, μυαλγίες, πονοκέφαλος, κοιλιακό πόνος, ναυτία ή έμετοι

• Φαρυγγαλγία (πονόλαιμος)

• Λεμφαδενοπάθεια τραχήλου (διόγκωση λεμφαδένων στην πλάγια επιφάνεια του λαιμού)

 Ο πυρετός, η φαρυγγίτιδα και η λεμφαδενοπάθεια αποτελούν την κλασσική τριάδα συμπτωμάτων.

• Ηπατομεγαλία / σπληνομεγαλία (δηλαδή διόγκωση του ήπατος και σπλήνα αντίστοιχα)

• Στοματικό εξάνθημα (πετεχειώδες αιμορραγικό εξάνθημα στην υπερώα)

 Σπανιότερα δερματικό εξάνθημα

• Περιοφθαλμικό οίδημα

• Έλκη στον κόλπο, στις γυναίκες σχετικά σπάνια

Συνήθως τα συμπτώματα διαρκούν 2 έως 4 εβδομάδες χωρίς επιπλοκές, αν και η καταβολή δυνάμεων, η λεμφαδενοπάθεια και η αδυναμία συγκέντρωσης μπορεί να υποχωρήσουν πιο αργά.

Υπάρχουν επιπλοκές;

Η λοιμώδης Μονοπυρήνωση μπορεί να παρουσιάσει διάφορες επιπλοκές:

-Να συνυπάρχει μικροβιακή (στρεπτοκοκκική) φαρυγγοαμυγδαλίτιδα.

-Αιματολογικές (σε ποσοστό 25-50%): συνήθως είναι ήπιες και εμφανίζονται ως αναιμία ( μείωση του αιματοκρίτη), μείωση του αριθμού των αιμοπεταλίων (θρομβοπενία), διαταραχές στην πήξη του αίματος.

-Νευρολογικές επιπλοκές (σε ποσοστό 1-5%): όπως μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, παράλυση προσωπικού νεύρου, σύνδρομο Guillain–Barré.

-Ρήξη του διογκωμένου σπλήνα (0,5-1%)

-Απόφραξη του ανωτέρου αναπνευστικού (1%)

-Σπάνια πολύ σοβαρή, απειλητική για τη ζωή λοίμωξη.

Τι θα δείξει η εξέταση αίματος;

-Στις εξετάσεις αίματος ο ασθενής συνήθως παρουσιάζει:

• αύξηση των “άτυπων” λεμφοκυττάρων >10%, εύρημα ειδικό για τη λοίμωξη από τον ιό Epstein-Barr

• αύξηση των ηπατικών ενζύμων (τρανσαμινάσες, αλκαλική φωσφατάση και χολερυθρίνη)

• ειδικά αντισώματα για τον ιό : “mono test” και anti-Viral Capsid Antigen IgM, IgG αντισώματα

Γνωρίζετε ότι τα ΙgG anti-VCA αντισώματα παραμένουν εφ' όρου ζωής;

Χρειάζεται θεραπεία;

-Όχι, είναι αυτοιώμενη νόσος (δηλαδη δεν χρειάζεται ειδική θεραπεία ή αντιβιοτικά), όπως και οι περισσότερες ιώσεις σε ασθενείς με επαρκή άμυνα.

-Χρειάζεται ανάπαυση στο σπίτι, καλή ενυδάτωση του ασθενούς, αντιπυρετικά-αναλγητικά και παρακολούθηση του ασθενούς με επανεξέταση καθώς και επανάληψη των παθολογικών εργαστηριακών εξετάσεων.

    Γνωρίζετε ότι ο ασθενής με λοιμώδη μονοπυρήνωση και σπληνομεγαλία κινδυνεύει από ρήξη του σπλήνα, όπως δείχνουν διάφορες μελέτες, εντός των πρώτων 3 εβδομάδων, γι αυτό και συστήνεται η αποφυγή διαφόρων ειδών άθλησης για 3 έως και 4 εβδομάδες από την έναρξη της νόσου;