Νέα μελέτη: Η δίαιτα "χαμηλή σε υδατάνθρακες" νικά την δίαιτα " χαμηλή σε λιπαρά";

Σε μία τυχαιοποιημένη μελέτη που ανακοινώθηκε στο ιατρικό περιοδικό Annals of Internal Medicine, στις αρχές του Σεπτέμβρη του 2014 οι ερευνητές ανακοίνωσαν ότι η δίαιτα "χαμηλή σε υδατάνθρακες" ήταν πιο αποτελεσματική για την απώλεια σωματικού βάρους και τη μείωση των παραγόντων που αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο ( δηλαδή τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο-έμφραγμα του μυοκαρδίου) σε σχέση με τη δίαιτα "χαμηλή σε λιπαρά". Πιθανόν, λοιπόν, ο περιορισμός των υδατανθράκων να αποτελεί τη λύση για τους ανθρώπους που αναζητούν να χάσουν βάρος και να μειώσουν τους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου. Τα τελευταία χρόνια οι διάφορες ιατρικές εταιρείες ανά τον κόσμο συνιστούσαν για υγιεινή διατροφή εκείνη που περιλάμβανε κατανάλωση προιόντων χαμηλών σε λιπαρά, περιορισμό των απλών υδατανθράκων και πολλά φρούτα και λαχανικά. Αλλάζει τελικά η διατροφή μας με βάση τη νεώτερη αυτή μελέτη;

Μέχρι σήμερα η δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες ήταν δημοφιλής για την απώλεια σωματικού βάρους αλλά τα αποτελέσματα της για το καρδιαγγειακό δεν έχουν μελετηθεί πλήρως. Οι μελέτες για την δίαιτα αυτή σε σχέση με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο είχαν αμφιλεγόμενα αποτελέσματα και περιορίζονται από την έλλειψη ποικιλομορφίας του πληθυσμού που συμμετείχε σε αυτές καθώς έως τώρα περιλάμβαναν κυρίως ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή μεταβολικό σύνδρομο.

Στην νέα αυτή μελέτη, για να εξετασθεί το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης δίαιτας, συμμετείχαν:

-148 άτομα,

-μέσης ηλικίας 47 ετών και

-μέσου δείκτη μάζας σώματος 35 kg/ m2 (BMI: Body Mass Index=18,5-25 βάρος σε κιλά/ ύψος σε m2).

-το 80% αποτελούνταν από γυναίκες (85%) και

-οι μισοί (50%) ανήκαν στην μαύρη φυλή.

Κατά την έναρξη της μελέτης κανείς από τους συμμετέχοντες δεν είχαν παθήσεις από την καρδιά και τα αγγεία τους, τους νεφρούς τους ή σακχαρώδη διαβήτη και δεν επιτρεπόταν να λαμβάνουν κανένα φάρμακο για μείωση του σωματικού βάρους.

 Οι συμμετέχοντες τυχαιοποιήθηκαν (χωρίστηκαν τυχαία) σε 2 ομάδες:

-οι μισοί, σε δίαιτα με περιορισμό των απορροφήσιμων υδατανθράκων σε λιγότερο από 40 γραμμάρια την ημέρα

(δηλαδή των συμπλόκων υδατανθράκων που διασπώνται σε απλά μόρια και απορροφώνται έτσι εύκολα από το γαστρεντερικό σύστημα και στα οποία δεν περιλαμβάνονται τα σάκχαρα των φυτικών ινών και κάποια που περιλαμβάνονται στο αλκοόλ) και

-οι άλλοι μισοί, σε δίαιτα στην οποία λιγότερο από το 30% της προσλαμβανόμενης ενέργειας ήταν με τη μορφή λίπους , από το οποίο λιγότερο από 7% ήταν κορεσμένα 

(τα κορεσμένα και τα trans λιπαρά οξέα είναι τα πιο επικίνδυνα για το καρδιαγγειακό μας σύστημα) 

και παρακολουθήθηκαν για 12 μήνες. Συνολικά η πρόσληψη θερμίδων και η φυσική δραστηριότητα ήταν η ίδια και για τα 2 γκρουπ, με μέσο περιεχόμενο θερμίδων 1.448 θερμίδες στην ομάδα με τη δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες και 1.527 θερμίδες στη δίαιτα χαμηλή σε λίπος.

Οι συμμετέχοντες στην ομάδα με τη δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες παρουσίασαν:

1. Μεγαλύτερη μείωση σωματικού βάρους , δηλαδή 5,3 κιλά σε σχέση με την άλλη μονάδα που ενώ λάμβανε παρόμοιες θερμίδες είχε απώλεια μόλις 1,8 κιλά.

2. Μεγαλύτερη απώλεια της μάζας του λίπους

3. Μεγαλύτερη μείωση του κλάσματος της ολικής χοληστερίνης προς την HDL (καλή χοληστερίνη)

4. Μεγαλύτερη μείωση της HDL

5. Μεγαλύτερη μείωση των τριγλυκεριδίων,

σε σχέση με τη δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά. Να σημειωθεί ότι οι παραπάνω παράγοντες σχετίζονται με την εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων δηλαδή είναι παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου.

7. Και οι δύο ομάδες παρουσίασαν παρουσίασαν μείωση στην LDL χωρίς σημαντική διαφορά ανάμεσα στις δύο ομάδες.

8. Το σάκχαρο του αίματος και η αρτηριακή πίεση δεν παρουσίασαν σημαντικές μειώσεις σε καμία από τις δύο ομάδες.

9. Ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά επεισόδια στα επόμενα 10 χρόνια ήταν σημαντικά μειωμένος στους 12 μήνες που ολοκληρώθηκε η μελέτη, με στατιστικά σημαντική διαφορά στην ομάδα με τη δίαιτα  χαμηλή σε υδατάνθρακες.

10. Δεν διαπιστώθηκαν διαφορές μεταξύ των λευκών και των μαύρων, εκτός από μία μεγαλύτερη αύξηση της HDL (καλής χοληστερίνης) στους μαύρους.

Τελικά νικούν οι λιγότεροι υδατάνθρακες τα λιγότερα λιπαρά;

Μία μείζονα ανησυχία που συχνά δημιουργείτο από τη δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες είναι η πιθανότητα να αυξάνει την LDL (κακή χοληστερίνη-ένας ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου και ο πιο σημαντικός για τα καρδιαγγειακά επεισόδια) καθώς είναι δίαιτα σχετικά υψηλή σε λίπος. Δημιουργείται έτσι το ερώτημα τι γίνεται με τα καρδιαγγειακά επεισόδια;

                                                                           

                                                                 

                                                  

                                             

Η μελέτη έχει σαν μειονέκτημα τον μικρό αριθμό συμμετεχόντων και το γεγονός ότι δεν μελέτησε τα κλινικά καρδιαγγειακά συμβάντα (πχ. τα εμφράγματα, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, τις νοσηλείες ή τους θανάτους από αυτά), αν και μελέτησε, όπως αναλύθηκε παραπάνω, παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τα παραπάνω επεισόδια. Επίσης η παρακολούθηση της συμμόρφωσης των συμμετεχόντων στη δίαιτα γίνονταν με αυτοαναφορά, κάτι που κάνει τα στοιχεία λιγότερο αξιόπιστα και επίσης η διάρκεια της μελέτης ήταν μικρή για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Το γεγονός ότι υπήρχε αυστηρή εντατική διατροφική εκπαίδευση και συμβουλή στους συμμετέχοντες είναι κάτι που δεν γίνεται τόσο εύκολα στην καθημερινή πράξη και επομένως δεν μπορούν να γενικευθούν τα συμπεράσματα για τον γενικό πληθυσμό που δεν έχει την στενή και τακτική αυτή διαιτητική παρακολούθηση.

Η παραπάνω μελέτη διεγείρει σίγουρα τη σκέψη αλλά δεν είναι επαρκής για καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι η δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες είναι κατάλληλη για όλους. Περισσότερες μελέτες χρειάζονται προκειμένου να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για το γενικότερο πληθυσμό. Χρειάζεται επίσης προσοχή και στην αναπαραγωγή των παραπάνω αποτελεσμάτων από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης γιατί δημιουργούνται ψευδείς εντυπώσεις και μπορεί να θέτουμε σε κινδύνους τον πληθυσμό.