Γρίπη: Όσα δεν γνωρίζουμε και πρέπει να ξέρουμε!

Πρόκειται για μια λοίμωξη του αναπνευστικού που μεταδίδεται κυρίως στο εξωνοσοκομειακό περιβάλλον. Η γρίπη είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης και μεταδίδεται πολύ εύκολα από το ένα άτομο στο άλλο. Μπορεί να προκαλέσει από ήπια έως και πολύ σοβαρή νόσηση. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές, ορισμένοι όμως, όπως άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές από τη γρίπη. Στην Ελλάδα εποχικές εξάρσεις γρίπης εμφανίζονται κατά τους χειμερινούς μήνες (από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο).

Η Γρίπη είναι: 

Μία οξεία αναπνευστική νόσος που προκαλείται από λοίμωξη από τους ιούς της Γρίπης. 

Αφορά το ανώτερο και/ή το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. 

Εξάρσεις της νόσου , σε διαφορετική έκταση και σοβαρότητα, συμβαίνουν σχεδόν κάθε χειμώνα και αυξάνουν τη θνησιμότητα στο γενικό πληθυσμό και την θνητότητα σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, κυρίως λόγω των πνευμονικών επιπλοκών που προκαλεί. 

Στην Ελλάδα η γρίπη εμφανίζεται συνήθως Οκτώβριο έως Μάρτιο, με το επιδημικό κύμα να εμφανίζεται Ιανουάριο έως Μάρτιο και να κορυφώνεται Φεβρουάριο έως Μάρτιο. Κατά την περίοδο 2012-2013 δεν εμφανίστηκε το σύνηθες επιδημικό κύμα αλλά μία σταθερή μέτρια δραστηριότητα σε όλο την επιδημική περίοδο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων. 

Η γρίπη μπορεί να εμφανιστεί και σε κέντρα υγειονομικής περίθαλψης (νοσοκομεία, κλινικές, ιδρύματα) αλλά είναι πιο συχνή σε αυτά όταν υπάρχει γρίπη και στην κοινότητα. 

Τι την προκαλεί; 

Οι ιοί της γρίπης που ανήκουν στην ομάδα των Ορθομυξοϊών, από τους οποίους οι ιοί Α και Β είναι εκτενώς μελετημένοι και αυτοί που αποτελούν τα μείζονα παθογόνα αίτια γρίπης στον άνθρωπο. 

Πώς μεταδίδεται; 

Ο παραδοσιακός τρόπος μετάδοσης της γρίπης είναι η διασπορά από άτομο σε άτομο με μετάδοση μεγαλομοριακών σταγονιδίων του αναπνευστικού (πχ όταν ένα ήδη μολυσμένο άτομο βήχει ή φταρνίζεται δίπλα σε ένα ευαίσθητο άτομο). Η μετάδοση μέσω των σταγονιδίων απαιτεί στενή επαφή της πηγής της λοίμωξης (δηλ. του ατόμου που ήδη πάσχει) και του υποδοχέα (του ατόμου που θα κολλήσει) καθώς τα σταγονίδια ταξιδεύουν σε μικρές αποστάσεις μέσω του αέρα (περίπου ίσο ή λιγότερο από 1 μέτρο και 83 εκατοστά). 

Μετάδοση μέσω έμμεσης επαφής με τα χέρια μπορεί να μεταδώσει τον ιό της γρίπης από επιφάνειες ή αντικείμενα μολυσμένα με τον ιό στους βλεννογόνους της μύτης και του στόματος. 

Μετάδοση σε πιο μακρινή απόσταση με τον αέρα πχ. από το δωμάτιο ενός ασθενούς σε ένα άλλο δεν έχει αποδειχθεί και επομένως δεν θεωρείται πιθανός τρόπος μετάδοσης. 

Πως εμφανίζεται; 

Από τη στιγμή που ο ασθενής κολλά τον ιό της γρίπης μεσολαβούν 1 έως 3 ημέρες μέχρι ο ασθενής να εμφανίσει συμπτώματα. 

Η γρίπη χαρακτηρίζεται από οξεία έναρξη συμπτωμάτων, τόσο οξεία που συνήθως ο ασθενής θυμάται την ακριβή ώρα που αρρώστησε. 

Ο ασθενής συνήθως παρουσιάζει γενικά συμπτώματα : 

1. πονοκέφαλο, αρκετά έντονο που βασανίζει τον ασθενή, συνήθως μετωπιαίο ή γενικευμένο, 
2. Μυαλγίες (πόνος στους μύες), σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος αλλά συνήθως στα πόδια και στην περιοχή της μέσης, 
3. Αρθραλγίες (πόνος στις αρθρώσεις), 
4. Κόπωση, και 
5. Πόνος στα μάτια, αίσθημα καύσους και φωτοφοβία, 
6. Πυρετό (με θερμοκρασίες από 38 έως 41 βαθμούς Κελσίου). Συνήθως παρατηρείται μία γρήγορη αύξηση της θερμοκρασίας το πρώτο 24ωρο της νόσου που ακολουθείται από σταδιακή απυρεξία σε 2-3 ημέρες, αν και ο πυρετός μπορεί να διαρκέσει μία εβδομάδα, 
7. Συνήθως συνυπάρχουν κρυάδες με τον πυρετό αλλά όχι αληθινά ρίγη. 
   

Όσο υποχωρούν τα γενικά συμπτώματα, τα ειδικότερα συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα γίνονται πιο εμφανή όπως 

1. Άλγος στο φάρυγγα ή 
2. Επιμένων βήχας που διαρκεί 1 εβδομάδα ή περισσότερο και συνοδεύεται συνήθως από δυσφορία στην περιοχή του στέρνου, 
3. Ρινική καταρροή-συμφόρηση. 
   

 Το φάσμα των κλινικών εκδηλώσεων της γρίπης κυμαίνεται από ήπια λοίμωξη του αναπνευστικού (χωρίς πυρετό) που μοιάζει με το κοινό κρυολόγημα έως σοβαρή εξάντληση με λίγα σχετικά συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα. Στη γρίπη χωρίς επιπλοκές η οξεία νόσος λύνεται συνήθως σε 2-5 ημέρες. Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν σε 1 εβδομάδα αν και ο βήχας μπορεί να επιμένει για 1 έως 2 εβδομάδες ακόμη. Η κόπωση ειδικά σε ηλικιωμένους ασθενείς μπορεί να επιμείνει για αρκετές εβδομάδες. 

Ποιες είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου για επιπλοκές από τη γρίπη; 

• Ηλικιωμένοι, κυρίως μεγαλύτεροι των 65 ετών 
• Παιδιά μικρότερα των 2 ετών 
• Έγκυες γυναίκες                         
• Ασθενείς με χρόνια προβλήματα υγείας 

1. Καρδιολογικά (εξαιρουμένης της υπέρτασης, πχ.στεφανιαία νόσος) 
2. Μεταβολικά (πχ. σακχαρώδης διαβήτης) 
3. Νεφρικά (πχ. Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια) 
4. Ηπατική ανεπάρκεια/κίρρωση 
5. Αιματολογικά (πχ. αιμοσφαιρινοπάθειες) 
6. Νευρολογικά / Νευρομυικά      
7. Αναπνευστικά (πχ. ΧΑΠ )                                    
8.  Ανοσοκαταστολή
9. Νοσηρή παχυσαρκία και

• Οι κάτοικοι ιδρυμάτων 
• Οι γηγενείς Ινδιάνοι της Αμερικής. 
• Οι γηγενείς κάτοικοι της Αλάσκα. 

 Γνωρίζετε ότι η σημαντικότερη επιπλοκή είναι η πνευμονία αλλά υπάρχουν και λιγότερο συχνές όπως από την καρδιά, το κεντρικό νευρικό σύστημα, τους μύες;