Η γρίππη είναι μία ιογενής λοίμωξη που σχετίζεται με εποχιακές εξάρσεις αναπνευστικής νόσου κατά τη διάρκεια του χειμώνα στα εύκρατα κλίματα και κατά την περίοδο των βροχών στις τροπικές περιοχές. Τα αίτια γι αυτές τις εποχιακές επιδημίες της γρίππης δεν είναι οριστικά γνωστά. Περιλαμβάνουν πιθανόν ένα συνδυασμό περιβαντολογικών παραγόντων όπως η χαμηλή υγρασία και η χαμηλή θερμοκρασία και κοινωνικές συμπεριφορές που διευκολύνουν την από άτομο-σε άτομο μετάδοση των ιών της γρίππης Α και Β όπως η παρακολούθηση των μαθημάτων στο σχολείο και ο συγχρωτισμός ανθρώπων σε κλειστούς χώρους με την επιδείνωση του καιρού. Γιατί συμβαίνουν πανδημίες γρίππης με υψηλό επιθετικό ρυθμό που προκαλούν σοβαρή νόσο; Αυτές οι πανδημίες σχετίζονται με την εμφάνιση των ιών της γρίππης τύπου Α που έχουν, στην επιφάνειας τους, διάφορους υποτύπους μορίων (αντιγόνων) "Αιμοσυγκολλητίνης" ( HemAgglutinin-HA) και "Νευραμινιδάσης (NeurAminidase-NA) που δεν κυκλοφορούν τελευταίως στους ανθρώπινους πληθυσμούς. Συνεπώς, λόγω της έλλειψης προηγούμενης ανοσίας, οι άνθρωποι μπορεί να είναι πολύ ευαίσθητοι σε λοίμωξη και νόσηση από αυτούς τους υποτύπους των ιών της γρίπης. Ειδικά οι ιοί της γρίπης Α με μεγάλη ποικιλία υποτύπων HA και NA συναντάται σε υδρόβια πτηνά, χοίρους και άλλα ζώα, τα οποία αποτελούν και την πιθανή πηγή αυτών των νέων ιών. Το μέγεθος του αποτελέσματος της νόσου της εποχιακής γρίπης εξαρτάται από: 1. Το βαθμό στον οποίο διαφέρει ο πρόσφατος εποχιακός ιός από προηγούμενους ιούς 2. Από τον συγκεκριμένο επικρατούντα υπότυπο του ιού κάθε χρονιά. Η ικανότητα του εμβολίου της γρίπης να προστατεύει από τη νόσο ποικίλει από έτος σε έτος ανάλογα με το πόσο ταιριάζουν ο ιός του εμβολίου και οι κυκλοφορούντες ιοί. Οι αποτελεσματικότητα των εμβολίων κάθε χρόνο παρακολουθείται από ειδικό δίκτυο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και στην Ελλάδα από δύο Εθνικά Ειδικά Εργαστήρια Αναφοράς Γρίπης που συμμετέχουν στο παγκόσμιο δίκτυο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Γιατί χρειάζεται προστασία από τη γρίππη; Η γρίπη είναι υπεύθυνη για έναν σημαντικό αριθμό νοσηλειών στα νοσοκομεία και θανάτων. Τα αρνητικά αποτελέσματά της είναι περισσότερα στα μικρά παιδιά και τους ηλικιωμένους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής οι εποχιακές επιδημίες της γρίπης είναι υπεύθυνες για 55.000 έως 431.000 νοσηλείες λόγω πνευμονίας και γρίπης κάθε χρόνο και για 49.000 θανάτους ετησίως. Η ετήσια έκθεση του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων στην Ελλάδα για το έτος 2015-2016 αναφέρει ότι 436 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης καταγράφηκαν,εκ των οποίων τα 408 νοσηλεύτηκαν σε Μονάδα Εντατικής θεραπείας ( ΜΕΘ). Τα κρούσματα που νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ ήταν 242 άνδρες και 166 γυναίκες με μέσο όρο ηλικίας τα 57 έτη. Το 97,8 % των κρουσμάτων αυτών οφείλονταν σε ιό της γρίπης Α( Η1Ν1) και μόλις το 2,2% σε ιό της γρίπης Β. Τα 310 από τα 408 κρούσματα ανήκαν σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Συνολικά, καταγράφηκαν 197 θάνατοι, από τους οποίους οι 172 αφορούν ασθενείς που νοσηλεύονταν σε ΜΕΘ και 25 ασθενείς χωρίς νοσηλεία σε ΜΕΘ. Συνολικά, το επιδημικό κύμα κράτησε 8 εβδομάδες και τα σοβαρά κρούσματα που χρειάστηκαν νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ ήταν αυξημένα σε σχέση με αυτά της περσινής περιόδου γρίπης. Παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένους κινδύνους από σοβαρή γρίπη και επιπλοκές από αυτή - Ηλικία μικρότερη από 5 ετών ή μεγαλύτερη απο 65 ετών - Η χρόνια καρδιακή νόσος ( αλλά όχι η αρτηριακή υπέρταση) με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές - Η χρόνια πνευμονική νόσος ( άσθμα, χρόνια πνευμονοπάθεια κλπ) - Ο σακχαρώδης διαβήτης- Νευρομυΐικές παθήσεις που επηρεάζουν την λειτουργία της αναπνοής - Ανοσοκατασταλτικές καταστάσεις όπως η Η.Ι.V (A.I.D.S.) λοίμωξη , η λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων (χρόνια λήψη κορτιζόνης, χημειοθεραπεία κλπ), η μεταμόσχευση οργάνων κλπ-Αιματολογικές παθήσεις όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες κλπ- Η χρόνια νεφροπάθεια - Η παχυσαρκία ( ειδικά με δείκτη μάζας σώματος ( ΒΜΙ) μεγαλύτερο από 40 - Η εγκυμοσύνη, η λοχεία και οι θηλάζουσες γυναίκες - Οι εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας Τα εμβόλια της γρίππης: όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε Όταν εμβολιαζόμαστε με το αντιγριπικό εμβόλιο ουσιαστικά εισάγουμε στον οργανισμό μας αδρανοποιημένους ιούς της γρίππης με κατάλληλα επεξεργασμένα μόρια πρωτεΐνης ΗA και η άμυνα μας απαντά με παραγωγή αντισωμάτων έναντι αυτών. Τα αντισώματα αυτά θα δράσουν, σε πιθανή προσβολή μας από τον ιό, έναντια στην προσκόλληση και είσοδο του ιού στα κύτταρα του οργανισμού μας και επομένως τελικά συμβάλλουν στην προστασία μας από αυτόν. Μία μείζονα πρόκληση που σχετίζεται με τον εμβολιασμό της γρίππης είναι η συνεχής αντιγονική εξέλιξη των ιών της γρίππης. Η απάντηση του ανοσολογικού μας συστήματος στη λοίμωξη με τον ιό ή στον εμβολιασμό μας επικεντρώνεται απέναντι στον ιό που μας προσέβαλε ή που μας χορηγήθηκε με το εμβόλιο. Επομένως, οι ιοί με μεταλλάξεις (αλλαγές) σε στοιχεία των πρωτεϊνών τους ( HA ή ΝΑ, όπως αναφέρθηκαν παραπάνω) μπορούν να παρακάμψουν την ανοσολογική απάντηση του οργανισμού μας και να μολύνουν εκ νέου προηγουμένως ανοσοποιημένα (εμβολιασμένα) άτομα. Κατά συνέπεια, οι συγκεκριμένοι ιοί που θα συμπεριληφθούν κάθε χρόνο στα εμβόλια της γρίπης καθορίζονται από ένα παγκόσμιο σύστημα επιτήρησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με βάση τους ιούς που απομονώθηκαν από τους πάσχοντες ανθρώπους και προκάλεσαν επιδημία την προηγούμενη χρονιά. Οι αποφάσεις λαμβάνονται κάθε Φλεβάρη προκειμένου να επιτρέψουν την παραγωγή και διανομή των κατάλληλων εμβολίων στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη την ερχόμενη άνοιξη. Επειδή λοιπόν, τουλάχιστον ένα από τα στοιχεία του εμβολίου αλλάζει κάθε χρόνο, τα εμβόλια της γρίπης συστήνονται να γίνονται :-μία φορά ετησίως (μία δόση μόνο), κάθε φθινόπωρο εκτός- από τα παιδιά κάτω των 8 ετών που δεν εχουν εμβολιασθεί ξανά στα οποία προγραμματίζουμε 2 δόσεις. Η προστασία από τον εμβολιασμό αναπτύσσεται 2-3 εβδομάδες μετά το εμβολιασμό. Δεν πρέπει να χορηγείται το εμβόλιο σε :-ιστορικό αλλεργίας σε κάποιο από τα συστατικά του εμβολίου ή- αν υπάρχει οξύς πυρετός ή γενικότερα οξεία λοίμωξη στον οργανισμό. Τα κυκλοφορούντα εμβόλια στην Ελλάδα περιέχουν στοιχεία από τρεις αδρανοποιημένους ιούς (γι αυτό λέγονται τριδύναμα) και συγκεκριμένα τον ιό γρίπης Α (H1N1), τον ιο γρίππης Α ( H2N3) και έναν τύπο του ιού Β. Σε διαδικασία έγκρισης βρίσκεται και ένα νέο αντιγριπικό εμβόλιο που περιέχει στοιχεία από 4 διαφορετικά είδη ιών, δηλαδή ότι περιέχεται στο τριδύναμο και επιπλέον ένας δεύτερος τύπος του ιού της γρίππης Β.Οι πιο συχνές παρενέργεις είναι οι παρακάτω: -Πονοκέφαλος -Εφιδρώσεις - Πόνος στους μυς και στις αρθρώσεις - Πυρετός, ρίγη - Κακουχία και κόπωση - Τοπική αντίδραση στο σημείου της ένεσης ( οίδημα, ερυθρότητα, πόνος)Τα παραπάνω συμπτώματα υποχωρούν μετά από 1-2 ημέρες , χωρίς αγωγή.Σπανιότερα αναφέρονται:- Αλλεργική αντίδραση - Συμπτώματα από το γαστρεντερικό - Νευρολογικά συμπτώματα.- Αγγειίτιδα Αν και η προστασία από τον εμβολιασμό είναι ατελής, τα εμβόλια αποδεδειγμένα προσφέρουν σημαντική προστασία και ενδείκνυνται σε όλους τους ενήλικες και τα παιδιά. Η Συμβουλευτική Επιτροπή στις Πρακτικές των Εμβολιασμών δεν συνιστά ένα εμβόλιο γρίπης υπέρ κάποιου άλλου (από όσα κυκλοφορούν) στην Ελλάδα. Μοιραστείτε το άρθρο